مراسم بیل گردانی

مانند همه مناطق مرکزی ایران، در این منطقه هم آب قدر و قیمت دارد و «بند قدیمی» یا به اصطلاح امروزی‌ها «سد خاکی» آن، نمونه‌ای از مهارت ایرانی‌های قدیم در تاسیسات آبیاری وآب‌رسانی است

 

یک عکس قدیمی از مراسم لایروبی در نیمه‌ور. آدم از دیدن این همه همراهی و همدلی برای انجام یک کار حیرت می‌کند. هر سال گل و لای زیادی در مسیر آب ته‌نشین می‌شود و جلوی حرکت سریع آب را می‌گیرد. به همین خاطر کشاورزان، مسیر رودخانه را لایروبی می‌کنند. هنگام لایروبی این مسیر 8کیلومتری، جویروبان آوازهای محلی را با صدای بلند می‌خوانند. این مراسم، یکی از آیین‌های بسیار قدیمی در بزرگداشت آب و پاسداری از این عنصر مقدس است.

در روز آخر لایروبی در نیمه‌ور، جوی‌روب‌ها پس از 20 روز تلاش گروهی سخت و طاقت‌فرسا،  کار را قبل از ظهر تمام می‌کنند و به نیمه‌ور بر می‌گردند. در این روز جشنی هم به مناسبت پایان لایروبی برگزار می‌شود که به آن «بیل‌گردانی» می‌گویند. برای بیل‌گردانی 7 بیل را انتخاب می‌کنند که 4 تا را در یک دسته و 3 تا را در دسته‌ای دیگر، با طناب محکم می‌بندند.

هر بیل‌گردان باید 4 بیل را با یک دست و 3 تای دیگر را با دست دیگر بگیرد و آنها را همزمان با هم در جهت مخالف یکدیگر، دور سر بچرخاند.

به طور معمول هر بیل، بین 3 تا 5/3کیلو وزن دارد. فکرش را بکنید که چرخاندن 7 بیل به طور همزمان و در 2 جهت مخالف به دور سر، چه کار مشکلی است، مخصوصا که وزن بیل‌ها در انتهای دسته 2 متری آنها قرار دارد! این کار، هم به توان بدنی، هم به تمرکز زیادی نیاز دارد.

اگر بیل‌ها به هم بخورند یا از دست بیل‌گردان بیفتند، بازی را باخته و جمعیت شروع به متلک‌پرانی و هو کشیدن می‌کنند.

این آیین، هم ریشه در فرهنگ آب و آبیاری دارد و هم در قدیم نمادی برای نشان‌دادن زور و پهلوانی به دشمنان بوده است. مردم نیمه‌ور عقیده دارند این بازی آیینی، به برکت و زیادی آب کمک می‌کند.